Türkiye’de ticari hayatın en önemli sorunlarından biri, alacakların zamanında tahsil edilememesidir. Geciken ödemeler yalnızca nakit akışını bozmakla kalmaz, aynı zamanda işletmeler için ciddi bir finansal yük haline gelir. Bu noktada icra takibi, alacaklıların en hızlı şekilde haklarına kavuşabilmesi için en etkili yollardan biridir. Ancak sürecin doğru ve dikkatli yürütülmesi gerekir.
Bu yazıda, alacaklıların icra takibinde dikkat etmesi gereken noktaları ve tahsilatı hızlandırmanın yollarını ele alıyoruz.
İlamlı ve İlamsız İcra Takibi: Hangisini Seçmeli?
İcra takibinde iki temel yol vardır:
- İlamlı icra: Bir mahkeme kararı veya resmi belgeye dayanılarak başlatılır. Örneğin, kesinleşmiş bir mahkeme ilamı veya noter senedi varsa bu yol tercih edilir.
- İlamsız icra: Herhangi bir mahkeme kararına gerek olmadan, doğrudan icra dairesine başvurarak başlatılır. Özellikle fatura, sözleşme veya senede dayalı alacaklarda tercih edilen yoldur.
Alacaklının elindeki belgenin niteliği, hangi yolun daha hızlı ve etkili olacağını belirler.
İcra Takibinde İlk Adımlar
İcra takibinde süreç, icra dairesine başvuru ile başlar. Alacaklının talebi üzerine icra dairesi borçluya bir ödeme emri gönderir. Borçlu, ödeme emrini aldıktan sonra genellikle 7 gün içinde borcunu ödemek veya itiraz etmek zorundadır.
Borçlu süresinde ödeme yapmazsa haciz talep edilebilir. Borçlu itiraz ederse süreç uzayabilir. İşte bu noktada belgelerin güçlü olması, alacaklının elini kuvvetlendirir.
İtiraz Halinde Süreci Kısaltmanın Yolları
Borçlunun ödeme emrine itiraz etmesi halinde takip durur. Bu durumda alacaklı iki yoldan birini seçebilir:
- İtirazın iptali davası açmak
- İtirazın kaldırılması talebi ile daha hızlı bir yol izlemek
Özellikle kambiyo senetlerine (çek, bono, poliçe) dayalı alacaklarda itirazın kaldırılması yoluna başvurmak, süreci hızlandırır.
Haciz ve Satış Süreci
Borçlunun itiraz etmediği veya itirazın kaldırıldığı durumlarda, alacaklı haciz talebinde bulunabilir. Bu aşamada:
- Borçlunun banka hesapları, maaşı veya taşınır/taşınmaz malları haczedilebilir.
- Ancak bazı mallar (örneğin borçlunun temel ihtiyaçları) kanunen haczedilemez.
- Haciz sonrası, alacaklının satış talebinde bulunması gerekir. Bu talep belirli sürelerde yapılmazsa haciz düşebilir.
Süreçte en kritik noktalardan biri, haciz edilen malların zamanında satışını istemek ve böylece alacağın fiilen tahsil edilmesini sağlamaktır.
Tahsilatı Hızlandırmanın Yolları
- Doğru yol seçimi: Elinizdeki belgenin niteliğine göre en hızlı icra yolunu belirlemek gerekir.
- Eksiksiz belgeler: Takibe başlanmadan önce alacağın dayanağı olan belgelerin eksiksiz hazırlanması önemlidir.
- Elektronik takip: UYAP üzerinden yapılan e-icra takipleri, süreci hızlandırır ve hata riskini azaltır.
- Profesyonel destek: Deneyimli bir avukatla sürecin yürütülmesi, hem hız hem de hukuki güvence açısından büyük avantaj sağlar.
İcra takibi, alacaklıların alacaklarını en kısa sürede tahsil edebilmesi için en güçlü hukuki yollardan biridir. Ancak her ne kadar etkili bir yöntem olsa da sürecin belirli prosedürlere bağlı olması ve usul hatalarına karşı oldukça hassas olması, dikkatli bir şekilde yürütülmesini zorunlu kılar. Küçük bir eksiklik ya da sürelerin kaçırılması, alacaklının ciddi zaman kaybı yaşamasına neden olabilir. Bu nedenle, icra takibine başlamadan önce alacağın dayanağının doğru belirlenmesi, belgelerin eksiksiz hazırlanması ve takibin stratejik bir şekilde planlanması gerekir. Sürecin hızlı ve etkin ilerleyebilmesi için profesyonel destek almak çoğu zaman büyük avantaj sağlar; böylece hem zamandan tasarruf edilir hem de alacakların tahsili konusunda daha kesin sonuçlar elde edilir.
